Nίκος Φίλης:« Προσπαθούν να τρομοκρατήσουν γονείς και εκπαιδευτικούς»

Συνέντευξη στη Δήμητρα Μποφυλάτου για την εφημερίδα «ΕΙΔΗΣΗ»

 Δεν διστάζει να πάρει θέση για τον σάλο που προκλήθηκε σχετικά με τον «Παιδαγωγικό Κώδικα Δημοκρατικού Ανθρωπισμού» και τις αναφορές σε «βασιλόπουλα» και «πρίγκιπες» ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και θρησκευμάτων κ. Νίκος Φίλης. Στη συνέντευξη του στην «Είδηση» μίλησε για τις αντιδράσεις σχετικά με τα «πλαστά» πτυχία, τις παρελάσεις και την πρωινή προσευχή, τους 20.000 διορισμούς εκπαιδευτικών, τα Αρχαία Ελληνικά στο Γυμνάσιο αλλά και το νέο Επαγγελματικό Λύκειο που οραματίζεται. «Αλλαγές θα γίνουν εκεί που πρέπει» υποστήριξε, αφού το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα είναι ξεπερασμένο, ενώ οι σημερινοί μαθητές μεγαλώνουν και εκπαιδεύονται σε ένα περιβάλλον όπου η  ηγεμονική θέση των εικόνων θεωρείται μια αυτονόητη πραγματικότητα.

Έχετε επανειλημμένα δεσμευτεί για 20.000 χιλιάδες διορισμούς στην επόμενη τριετία. Που θα βρείτε όμως τα χρήματα για να τους κάνετε, ώστε να ανοίξουν έγκαιρα και χωρίς κενά τα σχολεία, το Σεπτέμβριο;

Τα σχολεία θα ανοίξουν στην ώρα τους  και χωρίς προβλήματα το Σεπτέμβρη. Τα λειτουργικά κενά θα καλυφθούν από χιλιάδες προσλήψεις αναπληρωτών λόγω της αδιοριστίας μόνιμου προσωπικού που έχει επιβληθεί τα χρόνια των μνημονίων που θα γίνουν και αυτές στην ώρα τους. Όσον αφορά στο μόνιμο προσωπικό, έχουμε ένα σχέδιο τριετίας για 20.000 διορισμούς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και κυρίως στην πρώτη και τη δεύτερη, το οποίο έχουμε καταθέσει και στους θεσμούς για συζήτηση. Πιστεύω ότι είναι δύσκολο να απορριφθεί στο σύνολό της. Είμαστε αποφασισμένοι να επιμείνουμε στον στόχο αυτό.

Θα καταργήσετε την προσευχή και τις σχολικές παρελάσεις όπως προτείνει η Επιτροπή του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου και αν ναι με ποιο σκεπτικό; Θα το δεχτεί η κοινωνία αλλά και ο κυβερνητικός σας εταίρος;

Η κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων, του υποχρεωτικού εκκλησιασμού και της υποχρεωτικής προσευχής δεν διατυπώνεται για πρώτη φορά από  την  Επιτροπή Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου. Έχει απασχολήσει πολλές φορές στο παρελθόν το δημόσιο διάλογο. Δεν έχουμε πάρει καμία απόφαση Θα εμπιστευτούμε τους συλλόγους διδασκόντων των σχολείων και είμαστε σίγουροι πως θα βρουν τον βηματισμό τους σε σχέση με την κοινωνία και τους γονείς. Έτσι αντιλαμβανόμαστε τη Δημοκρατία. 

Έχει ξεσπάσει μεγάλος θόρυβος σχετικά με τον «Παιδαγωγικό Κώδικα Δημοκρατικού Ανθρωπισμού» στον οποίο υπογραμμίζεται ότι οι γονείς θα πρέπει να πάψουν να θεωρούν τα παιδιά τους ως «πριγκίπισσες» ή «βασιλόπουλα».  Συμφωνείτε με την συγκεκριμένη πρόταση;

  Η ακριβής διατύπωση στον Παιδαγωγικό Κώδικα Δημοκρατικού  Ανθρωπισμού, που αποτελεί τμήμα του πορίσματος του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία, είναι η εξής: «Το παιδί καθενός είναι μοναδικό και ξεχωριστό για τον ίδιο. Ωστόσο, είναι ένα παιδί ανθρώπων όπως κάθε παιδί ανθρώπων:» και συνεχίζει επεξηγώντας: «Διαφορετικό αλλά ίσο, και όχι πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο.»

Γιατί πιστεύετε ότι ξεσήκωσε αντιδράσεις;

 Η  πρόταση αντιμετώπισης των παιδιών με όρους ισοτιμίας, «μεταφράστηκε» από «έγκυρα» μέσα ενημέρωσης  ως «απαγόρευση».

Γονείς και εκπαιδευτικοί σας κατηγορούν για κοινωνική αναλγησία όσον αφορά το Ολοήμερο Σχολείο . Κόψατε τη πρωινή φύλαξη των παιδιών 7-8, απαιτείτε και οι δυο γονείς να είναι εργαζόμενοι για να είναι τα παιδιά τους στο Ολοήμερο, καταργήσατε τη διδασκαλία της δεύτερης ξένης γλώσσας και τη φιλαναγνωσία.  Tί έχετε να τους πείτε;

Τίποτα από αυτά δεν ισχύει. Υπάρχει μια συστηματική παραπληροφόρηση με στόχο να τρομοκρατήσει γονείς και εκπαιδευτικούς. Η δυνατότητα Πρόωρης Υποδοχής μαθητών σε σχολεία όπου διαπιστώνεται σχετική ανάγκη φυσικά και εξακολουθεί να υπάρχει. Για τις εγγραφές στα ολοήμερα τμήματα των δημοτικών σχολείων έχουμε στείλει ήδη διευκρινίσεις στα σχολεία ότι δικαίωμα εγγραφής υπάρχει και στην περίπτωση που ο ένας γονιός έχει βεβαίωση εργασίας και ο άλλος έχει κάρτα ανεργίας και πως για τους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες αρκεί η προσκόμιση πρόσφατης βεβαίωσης του ασφαλιστικού τους φορέα. Η διδασκαλία της 2ης ξένης γλώσσας, Γαλλικής και Γερμανικής  πραγματοποιείται για δύο ώρες την εβδομάδα στις Ε’ & Στ’  τάξεις των 4θέσιων και άνω δημοτικών σχολείων.

Η Πανελλήνια Ένωση φιλολόγων υποστηρίζει πως σκοπεύετε  να μειώσετε τις ώρες διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών  στο Γυμνάσιο  χωρίς να έχετε εναλλακτική πρόταση. Είναι αλήθεια;

Οι σημερινοί μαθητές μεγαλώνουν και εκπαιδεύονται σε ένα περιβάλλον όπου η  ηγεμονική θέση των εικόνων θεωρείται μια αυτονόητη πραγματικότητα. Βιώνουν έναν ιδιότυπο οπτικοακουστικό γραμματισμό. Ζητούμενο είναι η ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων των μαθητών, ώστε να μπορούν να εκφράζονται και να κατανοούν με μεγαλύτερη άνεση. Σε αυτή τη λογική εξετάζουμε την ενίσχυση των Νέων Ελληνικών.  Χρειαζόμαστε προγράμματα που θα κεντρίζουν το πνεύμα και τον λόγο, θα πλουτίζουν τη φαντασία, θα στοχεύουν στην ενδυνάμωση της γλωσσικής παιδείας. Με αυτό τον τρόπο οι νέοι θα «σερφάρουν» στο διαδίκτυο όχι ως ενεοί και κεχηνότες επισκέπτες, αλλά ως σκεπτόμενα άτομα ικανά να διατυπώνουν γραπτά  στο βήμα της παγκόσμιας «αγοράς», χρησιμοποιώ τη λέξη με την αρχαιοελληνική της σημασία,  την άποψή τους για τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου.

Ποιες αλλαγές προτίθεστε να κάνετε στο Γυμνάσιο που λειτουργεί ως προθάλαμος του Λυκείου; Θα απελευθερώσετε τους μαθητές  από τις αλλεπάλληλες εξετάσεις και τον τεράστιο όγκο της ύλης;

Στόχος μας είναι η ποσοτική διεύρυνση του διδακτικού χρόνου στη Μέση Εκπαίδευση περιορίζοντας τον αριθμό των μαθημάτων που θα περιλαμβάνονται στις προαγωγικές και στις απολυτήριες εξετάσεις και η ποιοτική εμβάθυνση στα διδασκόμενα μαθήματα. Επιδιώκουμε την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών που προϋποθέτουν τον περιορισμό της έκτασης της διδακτέας ύλης, με  την άρση επικαλύψεων και την αφαίρεση όσων ενοτήτων κριθούν ως λιγότερο αναγκαίες. Έτσι η διδακτέα ύλη θα βρίσκεται σε πραγματική αντιστοιχία με τον διαθέσιμο διδακτικό χρόνο και κυρίως θα είναι δυνατή η αξιοποίηση μεθόδων, πρακτικών και εργαλείων ενεργητικής μάθησης στη τάξη, κάτι που θα κάνει εφικτή την κατάκτηση της γνώσης μέσα στον σχολικό χρόνο και θα περιορίσει τον φόρτο εργασίας στο σπίτι. Η αξιολόγηση των μαθητών είναι μία  διαδικασία ανατροφοδότησης μαθητών και εκπαιδευτικών για το αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πρέπει να γίνεται  με τρόπους που προωθούν την κριτική σκέψη και τη  φαντασία και όχι με συνεχείς και επίπονες εξετάσεις.  

Στο πόρισμα της επιτροπής για τον Εθνικό και Κοινωνικό διάλογο προτείνεται η  σταδιακή κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων και η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο με το Εθνικό Απολυτήριο για τις περισσότερες σχολές. Το Υπουργείο Παιδείας υιοθετεί αυτή την πρόταση;

Θα συγκεντρώσουμε τα συμπεράσματα του Εθνικού Διαλόγου και θα προχωρήσουμε στην πρότασή μας, επιδιώκοντας την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση του πολιτικού και εκπαιδευτικού κόσμου. Αλλαγές όπως η κατάργηση των Πανελληνίων Εξετάσεων και η θέσπιση Εθνικού Απολυτηρίου είναι αλλαγές που απαιτούν πολλή μελέτη, προσεχτικά βήματα και σταδιακές αλλαγές στα προγράμματα σπουδών. Δεν είναι αλλαγές που αφορούν στο πολύ άμεσο μέλλον. 

 Τί θέση παίρνετε σχετικά με την υιοθέτηση της πρότασης της Επιτροπής Διαλόγου για 4ετες γυμνάσιο και 2ετες λύκειο; Που αποσκοπεί μια τόσο σημαντική αλλαγή και σε ποιες επιστημονικές μελέτες στηρίζεται;

Όλες οι  επιτροπές Εθνικού διαλόγου ολοκλήρωσαν το έργο τους και διαπιστώνουν ότι το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο, είναι πλέον ξεπερασμένο και μη αποτελεσματικό.
Τα πορίσματα των Επιτροπών προφανώς χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας προκειμένου να αποτελέσουν εφαρμόσιμες πολιτικές του Υπουργείου Παιδείας. Μεταξύ άλλων έχουν προτείνει  τετραετές Γυμνάσιο και διετές Λύκειο το οποίο θα είναι περισσότερο ερευνητικό, με δυνατότητες επιλογών ομάδων μαθημάτων  ώστε να παραγάγει ένα αξιόπιστο δίπλωμα. Η πρόταση είναι ενδιαφέρουσα, εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες  και συνδέεται με την πάγια θέση της Αριστεράς για επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αντιλαμβάνεσθε όμως ότι πρόκειται για ριζική αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος που απαιτεί πολύ μεγάλη επεξεργασία των προγραμμάτων σπουδών και συνεπώς δεν αφορά στο άμεσο μέλλον.

Ψηφίσατε πρόσφατα ένα νόμο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, δηλώνοντας πως επιδιώκετε την αναβάθμιση της. Από ποιους πόρους θα διασφαλίσετε την χρηματοδότηση του και ποιες οι προσδοκίες σας; 

Στόχος μας είναι η αναβάθμιση της σημερινής πολυδιασπασμένης και περιφρονημένης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης με συγκρότηση ενός δημόσιου, δωρεάν, επαρκούς και αποτελεσματικού, συστήματος μεταλυκειακής τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Στο δίκτυο αυτό θα ενταχθούν και τα σημερινά ΙΕΚ. Στο νόμο που ψηφίσαμε  προχωρήσαμε σε βελτιωτικές κινήσεις που αφορούν στην αλλαγή ειδικοτήτων και στη λειτουργία του τέταρτου έτους μεταλυκειακής κατάρτισης στα ΕΠΑΛ., προαιρετικού και επιδοτούμενου για  όσους αποφοίτους θέλουν να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία. Θα προχωρήσουμε και σε άλλες βαθύτερες αλλαγές ώστε η επαγγελματική εκπαίδευση να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των μαθητών και μαθητριών αλλά και στις αναπτυξιακές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Θα αξιοποιήσουμε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους που αφορούν την τεχνική εκπαίδευση.

Σχετικά με το ζήτημα που έχει ανακύψει με τους μη νόμιμους τίτλους σπουδών είπατε πως τα πλαστά πτυχία δόθηκαν επί ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Τί προτίθεστε εσείς να κάνετε;

 Οι απολυτήριοι τίτλοι σπουδών από ιδιωτικές σχολές τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης χορηγήθηκαν πριν 10-15 χρόνια επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, από συγκεκριμένα κυκλώματα στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, με πλάτες και πολιτική προστασία από τα κόμματα του δικομματισμού. Οι τότε πολιτικές ηγεσίες επί χρόνια κώφευαν στις καταγγελίες της ΟΙΕΛΕ και επέτρεπαν την άνθιση μορφών ιδιωτικής παραπαιδείας και εξαπάτησης. Η νομοθεσία για την αντιμετώπιση του θέματος ψηφίστηκε επί υπουργίας Γιαννάκου το 2007. Βασίστηκε, δε στο γεγονός ότι, ενώ, υπήρξε δικαστική και πειθαρχική διερεύνηση της υπόθεσης που οδήγησε στο κλείσιμο των σχολών που παρανόμησαν, ποτέ δεν διερευνήθηκε σε ατομικό επίπεδο η εμπλοκή κανενός ώστε να προσωποποιηθούν οι ευθύνες. Το αποτέλεσμα, ήταν να κατέχονται νομότυπα απολυτήρια από καταργημένες σχολές με ό, τι αυτό συνεπάγονταν ως προς τα επαγγελματικά δικαιώματα. Για αυτό το λόγο, ο νόμος Γιαννάκου πρόβλεψε τις εξετάσεις για τους αποφοίτους αυτών των σχολών, αφού, η υπόθεσή τους δεν διερευνήθηκε δικαστικά και συνεπώς δεν ήταν δυνατό να τους καταλογιστεί δόλος ή εμπλοκή στις παρανομίες των ιδιοκτητών. Όλοι γνωρίζουν ότι τα αδικήματα εκείνης της περιόδου έχουν παραγραφεί και είναι αδύνατη η δικαστική διερεύνηση σήμερα, μετά από τόσα χρόνια.  Όλοι οι υπουργοί Παιδείας και Δημόσιας Διοίκησης των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, συμπεριλαμβανομένου του κ. Μητσοτάκη, δεν έκαναν  τίποτα για την αντιμετώπιση του θέματος μετά από το 2007. Οι Υπουργοί Παιδείας των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποίησαν ενδελεχείς ελέγχους μέσω των Περιφερειακών Διευθυντών Εκπαίδευσης για το σύνολο των  Ιδιωτικών ΤΕΕ της χώρας και εντόπισαν τα Ιδιωτικά ΤΕΕ, τα οποία εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 24 άρθρο 24 του ν. 3577/2007.  Σύντομα θα κατατεθεί προς ψήφιση διάταξη που θα διευρύνει το χρονικό διάστημα εφαρμογής του νόμου, ύστερα από πρόταση του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης που υποβλήθηκε. Ύστερα από την ψήφιση της διάταξης θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες για τη διεξαγωγή των πτυχιακών εξετάσεων.

Οι επιτυχόντες αδιόριστοι των τελευταίων ΑΣΕΠ του 2000 σας κατηγορούν  ότι μπροστά στην έντονη αντίδραση αναπληρωτών, ΟΛΜΕ, ΔΟΕ, αλλά και τις εσωκομματικές αντιδράσεις δεν προχωρήσατε στην εφαρμογή της απόφασης του Σ.Τ.Ε. που τους δικαιώνει.  Φοβηθήκατε το πολιτικό κόστος και κάνατε πίσω:

Το σύστημα προσλήψεων αναπληρωτών εκπαιδευτικών που ακολούθησαν  οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. οδήγησε σε παθογένειες και στρεβλώσεις όπως αποδεικνύεται από τις συνεχείς δικαστικές προσφυγές κατηγοριών αναπληρωτών εναντίον άλλων συναδέλφων τους. Ένας ιδιότυπος κοινωνικός αυτοματισμός που σε συνθήκες κρίσης και παρατεταμένης αδιοριστίας συχνά οξύνεται. Εμείς προχωρήσαμε στη ψήφιση μιας προσωρινής διάταξης για το σχολικό έτος 2016-2017 η οποία να είναι σύμφωνη με τις επιταγές του Συντάγματος και τη σχετική νομολογία του ΣτΕ η οποία μεταξύ άλλων, επισημαίνει την υποχρέωση υπαγωγής των προσλήψεων αναπληρωτών και ωρομισθίων στον έλεγχο του Α.Σ.Ε.Π..  Φέτος, για πρώτη φορά, το ΑΣΕΠ θα κρίνει τις ενστάσεις.