Μια φούσκα σε αναμονή η Ελληνική αγορά βιβλίου

Tου Πασχου Μανδραβελη (kathimerini,gr) Η αγορά του βιβλίου είναι μια ακόμη φούσκα σε αναμονή. Στη χώρα με τη χαμηλότερη αναγνωσιμότητα στον δυτικό κόσμο, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου μέτρησε το 2008 πάνω από χίλιους εκδοτικούς οίκους. Αλλοι είναι μεγάλοι και άλλοι μικροί, κάποιοι είναι καλοί και κάποιοι μέτριοι. Το ελληνικό κοινό, πάντως, ευτύχησε να διαβάσει όλα αυτά τα χρόνια ενδιαφέρουσες εκδόσεις επί παντός. Οι ενέσεις κρατικού χρήματος στην αγορά -κυρίως διά των πανεπιστημιακών εγχειριδίων- είχαν και θετικά αποτελέσματα. Κυκλοφόρησαν στην γλώσσα μας βιβλία που φυσιολογικά σε μια αγορά, όπως είναι η ελληνική, δεν θα είχαν στον τυπογράφο μοίρα. Παρ’ όλα αυτά, λίγες σχετικά επιχειρήσεις εκσυγχρονίστηκαν για να αντέξουν τα μελλούμενα. Τώρα που ο μεγάλος χορηγός της εγχώριας επιχειρηματικότητας ασθενεί βαρέως, ο χώρος του βιβλίου θα αντιμετωπίσει ό, τι και ο έτερος μεγάλος κρατικοδίαιτος της χώρας, δηλαδή η ενημέρωση. Οι στρόφιγγες κρατικού χρήματος κλείνουν και πολλοί εκδοτικοί οίκοι θα βάλουν λουκέτο. Το χειρότερο είναι ότι η κρίση δεν διακρίνει αν κοντά στα ξερά καίγονται και χλωρά. Πρόβλημα επιβίωσης δεν θα έχουν μόνο εκείνοι που έκαναν καριέρα με όχημα το πανεπιστημιακό σύγγραμμα, αλλά και οι άλλοι που χρηματοδοτούσαν διά των φοιτητικών εγχειρίδιων το μεράκι τους να κάνουν καλές εκδόσεις. Στην πρώτη φάση κάθε κρίσης υπάρχει οριζόντιο «κούρεμα», μισθών, επιχειρήσεων, εργαζομένων... Δυστυχώς και αυτός ο κλάδος περιμένει μοιρολατρικά τα μελλούμενα. Δεν προετοιμάστηκε και δεν ετοιμάζεται για όσα θα ’ρθουν. Δεν ξέρουμε αν γίνονται διεργασίες για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, συλλογικές πρωτοβουλίες που θα απαντούν στην κρίση, αλλά αν κρίνουμε από την ρητορεία των εμπόρων, μάλλον δεν πρέπει να περιμένουμε πολλά. Η μόνη απάντηση στην κρίση που προκρίνουν είναι: «Ωιμέ! Κλείνουν επιχειρήσεις! Το κράτος πρέπει να ρίξει λεφτά στην αγορά...». Απουσιάζουν οι συλλογικές πρωτοβουλίες αναδιάρθρωσης της αγοράς. Λείπει ο προβληματισμός για ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, ανεξάρτητο από τα κέφια των υπουργών ή την ταμειακή επάρκεια του Δημοσίου. Στην Ελλάδα συνδικαλισμός νοείται μόνο ως εργαλείο πίεσης προς το κράτος: «δώσε κι εμένα μπαρμπα-Μήτσο», όπως θα λέγαμε παλιότερα. Για παράδειγμα, ουδείς θέτει θέμα απελευθέρωσης του ωραρίου των καταστημάτων. Σε μια εποχή που όλοι γκρινιάζουν για αναδουλειές και απολύσεις, δεν δοκιμάζουμε καν για μια περίοδο να δούμε μήπως οι οριακοί πελάτες -εκείνοι που λόγω εργασίας έχουν τα λεφτά, αλλά δεν έχουν τον χρόνο να ψωνίζουν στις τωρινές ώρες λειτουργίας των καταστημάτων- μπορούν να απαλύνουν λίγο τα συμπτώματα της κρίσης. Αντιθέτως, ο Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου και Χάρτου Αττικής διαμαρτύρεται για την «παράνομη», όπως λένε, απόφαση του νομάρχη Αττικής κ. Ιωάννη Σγουρού να επιτρέψει στα καταστήματα να λειτουργήσουν την Κυριακή (12/12) του μεγάλου τζίρου. «ΔΕΝ ΛΕΙΠΟΥΝ ΟΙ ΩΡΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΨΩΝΙΣΟΥΜΕ - ΛΕΙΠΟΥΝ ΤΑ ΦΡΑΓΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΩΡΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ» βροντοφωνάζουν με κεφαλαία στην ανακοίνωσή τους. Τελικά, η μεγαλύτερη έλλειψη στη χώρα δεν είναι ούτε από ώρες ούτε από «φράγκα». Το μυαλό μας λείπει και όσοι δεν μας πιστεύουν ας ρωτήσουν τους ενενήντα απολυμένους του εκδοτικού οίκου «Ελληνικά Γράμματα» που έκλεισε.